روز مهر و ماه مهر و جشن فرخ مهرگان

 مهر بفزای ای نگار مهرچهر مهربان

مهربانی کن به جشن مهرگان و روز مهر

مهربانی به به روز مهر و جشن مهرگان

روز شانزدهم هر ماه مخصوص به فرشته فروغ و روشنایی و به مهر روز موسوم است،در مهر روز از ماه مهر جشن بسیار بزرگی به نام مهرگان برگزار می شد. در روزگار هخامنشیان،واژه "باگیادیش"روی سنگ نوشته ای به زبان فارسی باستان حک شده که نام یکی از ماههای سال و برابر با مهر ماه است معنی آن ستایش و نیایش بغ است و بغ همان مهر است . این جشن بزرگ شش روز طول میکشید از روز شانزدهم شروع شده و به روز بیست و یکم که رام روز باشد ختم می گردید،روز آغاز را مهرگان عامه و روز پایان را مهرگان خاصه میگفتند. در ایران باستان سال به دو فصل تقسیم می شد :اول تابستان پس از آن زمستان. در سراسر اوستا از همین دو فصل نام برده شده است.نوروز جشن آغاز تابستان است، مهرگان جشن آغاز زمستان؛بویژه جشن مهرگان بسیار شاد و سرورانگیز بوده است. در بندهش نوشته است : در روز مهرگان مشی و مشیانه(آدم و حوا )  از نطفه کیومرث پدید آمدند. جشن مهرگان ، در سراسر آسیای صغیر نیز معمول بود و از آنجا با آئین مهر به اروپا رفت. مستشرق بلژیکی فرانتس کومون در کتاب نفیس خود "آئین اسرار آمیز میترا"مینویسد: بدون شک جشن مهرگان که در ممالک رم قدیم روز ظهور خورشید تصور می شده و آن را "سل ناتالیس اینو یکتوس"یعنی روز ولادت خورشید شکست ناپذیر می گفته اند به 25 ماه دسامبر کشیده شده و بعد از نفوذ دین عیسی در اروپا روز ولادت مسیح قرار داده شده است.

درباره ارتباط مهر با نیلوفر(آبی) در داستان جشن مهرگان آورده اند که موبد موبدان در خوانچه ای که روز جشن نزد پادشاه می آورد گل نیلوفر می نهاد. در طاق بستان بیرون از کرمانشاه ، پیکر مهر با پرتو خورشید دورسر او بر سنگ تراشیده شده در حا لی که روی گل نیلوفر ایستاده است.

لینک های طلایی :